Pensioen opbouwen als ZZP’er

Nederland telde in 2020 meer dan 1,25 miljoen ZZP’ers. Een record. Want nog nooit eerder namen zoveel Nederlanders het heft in eigen handen.  Best iets om trots op te zijn, die ondernemende inborst. De ZZP’er regelt alles zelf: zijn eigen opdrachten, zijn eigen arbeidsongeschiktheidsverzekering en zijn eigen pensioen. Al gaat dat laatste nogal eens mis. Zo’n 250.000 ZZP’ers bouwen namelijk geen pensioen op. En die groep loopt daardoor het risico om later sterk in inkomen terug te vallen. Bovendien heeft bijna de helft niet helemaal (of helemaal niet) op een rijtje hoeveel geld er straks precies nodig is voor de oude dag. En wie niet weet hoeveel hij nodig heeft, weet ook niet wat hij daar nu voor moet doen. Hoe komt u er dan achter hoeveel u precies nodig heeft? Simpel: actie ondernemen. Dus inloggen op mijnpensioenoverzicht.nl en in gesprek gaan met een financieel adviseur.

Pensioenverwachtingen
Ziet u nu donkere wolken boven het pensioen van zelfstandig ondernemend Nederland? Wij zien ze ook. En veel zzp’ers maken zich óók terecht zorgen, maar over het algemeen zien veel ondernemers hun pensioen wel rooskleurig tegemoet. Meer dan de helft van hen (55%) denkt op de oude dag namelijk dezelfde levensstijl te kunnen hanteren als nu. En liefst een derde (33%) verwacht vóór zijn of haar 65^e al met pensioen te kunnen. Dat gunnen we hen van harte, maar er lijkt een serieuze kloof te bestaan tussen de verwachtingen en de realiteit. De zzp’er van nu heeft dus een goede reden om zijn pensioen eens serieus onder de loep te nemen.

Hoe bouwen we in Nederland pensioen op?
In Nederland zijn er drie manieren om pensioen op te bouwen. Allereerst heeft iedere Nederlander recht op AOW, een pensioen dat door de overheid wordt verstrekt. Hiernaast bouwt een groot deel Nederlanders pensioen op via een pensioenregeling bij de werkgever. De derde manier is een vrijwillige, individuele pensioenvoorziening. Hiermee kunnen werknemers zonder (toereikende) pensioenregeling of ZZP’ers zelf (extra) pensioen opbouwen.

Pensioen voor ZZP’ers
Wie geen pensioen via een werkgever of een aanvullende pensioenrekening regelt, is aangewezen op de AOW. Momenteel (2021) is de hoogte van de AOW € 1.266,46 per maand voor alleenstaanden en € 846,94 (per persoon) voor samenwonenden of getrouwde mensen. Ter vergelijking: dat komt neer op respectievelijk 70% en 50% van het minimumloon.

Da’s niet heel veel, inderdaad. Zeker niet als je je bedenkt dat de gemiddelde ZZP’er op jaarbasis ca
€ 38.000,- verdient. Dat is op maandbasis ongeveer drie keer zoveel als de AOW voor alleenstaanden. Wie geen pensioen opbouwt als ZZP’er, kan na de pensioenleeftijd dus flink in de knel raken. Dat beamen ook de huidige gepensioneerde ZZP’ers. Volgens het Nibud vindt ruim 40 procent van hen het lastig om na het pensioen rond te komen.

Nederland wordt ondernemender én grijzer
Grote kans overigens dat dat AOW in de toekomst minder wordt. Momenteel kennen we in Nederland namelijk zo’n 3,2 miljoen 65-plussers, maar dat aantal is over 20 jaar 50 % hoger: Nederland kent tegen die tijd 4,8 miljoen 65-plussers. Een hoop meer pensionado’s dus. Nederland wordt niet alleen ondernemender, maar ook grijzer.

Da’s fijn. Het betekent namelijk dat we iets goed doen. Maar die vergrijzig kan zomaar serieuze consequenties hebben voor ons pensioen. Momenteel betalen we met z’n allen netjes belasting voor onze AOW. Maar als er straks steeds meer ouderen – en dus relatief minder werkenden – zijn, komt er minder belasting binnen. Dat kan twee dingen betekenen: of meer belasting betalen, of minder pensioen ontvangen. Geen mooie toekomstmuziek voor de ZZP’er dus.

Zelf pensioen opbouwen is een fluitje van een cent
De tekst hierboven doet misschien vermoeden dat zich rond pensionerende zzp’ers een soort doemscenario voltrekt. Dat is gelukkig zeker niet het geval. Althans, niet zolang zzp’ers zelf toezien op een fatsoenlijk inkomen voor later. Gelukkig is dat tegenwoordig een fluitje van een cent en helpt de overheid graag een handje mee. Hieronder bespreken we de verschillende mogelijkheden.

Bouw aanvullend pensioen op
We gaven al aan dat zzp’ers zelf individueel pensioen op kunnen bouwen. Dit kan met een speciaal daarvoor bestemde pensioenrekening in de vorm van een lijfrente of banksparen (zie voor het verschil ons blog hierover). De Nederlandse overheid ziet zzp’ers graag inleggen op zo’n pensioenrekening en daarom is een deel van de inleg belastingvrij. Stort u een bedrag op de pensioenrekening, dan kunt u daarvan een deel terugvragen bij uw belastingaangifte. Zo betaalt de Belastingdienst dus mee aan uw pensioen. Vanwege dat belastingvoordeel mag niet iedereen zomaar inleggen op zo’n pensioenrekening en is er een maximale inleg per jaar: de jaarruimte.

Overigens zullen er in het kader van het Pensioenakkoord nog wijzigingen komen in de maximale inleg. Naar verwachting worden de mogelijkheden flink ruimer.

Fiscale oudedagsreserve (FOR)
Als u ondernemer bent, dan kunt u een deel van uw winst belastingvrij opzijzetten voor uw pensioen. Het gedeelte van de winst dat u opzij zet, wordt de ‘toevoeging oudedagsreserve’ genoemd. De toevoeging oudedagsreserve is een boekhoudkundige reservering. Dat wil zeggen dat u niet daadwerkelijk verplicht bent om het geld apart te zetten op een daarvoor bestemde rekening. U bepaalt dus helemaal zelf wat u met de oudedagsreserve doet, maar een ding is zeker: u betaalt later alsnog belasting over uw oudedagsreserve. Op elk gewenst moment kunt u de oudedagsreserve alsnog geheel of gedeeltelijk afstorten op een pensioenrekening zoals hiervoor beschreven. Op uw pensioenleeftijd kunt u het bedrag laten uitkeren, waarna u alsnog – tegen een lager tarief – belasting betaalt. Als u FOR wilt opbouwen, dan kunt u dit doen door dit aan te geven op uw belastingaangifte.

Bouw pensioen op via een vrije spaar- of beleggingsrekening
Wilt u iets meer vrijheid in het opbouwen van pensioen? Dan kunt u ervoor kiezen om te beleggen of sparen op een vrije rekening. Hieraan zijn geen belastingvoordelen verbonden, maar zo’n vrije rekening geeft u wel een hoop bewegingsvrijheid. U kunt het opgebouwde bedrag tussentijds namelijk altijd opnemen en over het opgenomen bedrag is dan uiteraard ook geen belasting verschuldigd. Dat is tegelijkertijd ook een valkuil: door het geld tussentijds op te nemen, hapt u eigenlijk een stukje uit uw pensioen.

Direct beginnen
Als zzp’er moet u ook wat betreft uw pensioen dus uw eigen boontjes doppen.  Heeft u daarbij hulp nodig? Eén van onze adviseurs helpt u graag met het opstellen van een plan en het openen van een pensioenrekening.